Упапураны (Rhghrjgud)

Перейти к навигации Перейти к поиску

Упапура́ны (санскр. उपपुराण, IAST: upapurāṇa «второстепенные пураны») — тексты литературы древней и средневековой Индии на санскрите и пракритах. В большинстве своём являются компиляцией из махапуран, часто с добавлением легенд и мифов, не вошедших в состав последних. Большинство уступает по объёму махапуранам.

Также как и в случае с махапуранами считается, что упапуран 18. Их списки, однако, в большинстве своём не совпадают друг с другом и иногда вводят в состав упапуран некоторые из махапуран. Подобные списки встречаются как в махапуранах и упапуранах, так и в некоторых других текстах.

Списки упапуран[править | править код]

По П. С. Хазра[1] Курма-пурана Брихад-дхарма-пурана Деви-бхагавата-пурана
  1. Брихан-нарадия-пурана
  2. Бхаргава-пурана
  3. Варуна-пурана
  4. Васиштха-пурана
  5. Ганеша-пурана
  6. Девибхагавата-пурана
  7. Дурваса-пурана
  8. Калки-пурана
  9. Капила-пурана
  10. Мудгала-пурана
  11. Нанди-пурана
  12. Нарасимха-пурана
  13. Парашара-пурана
  14. Самба-пурана
  15. Санат-кумара-пурана
  16. Сурья-пурана
  17. Хамса-пурана
  18. Шива-рахасья-пурана
  1. Адья-пурана (Санаткумара-пурана)
  2. Аушанаса-пурана
  3. Брахманда-пурана
  4. Бхаргава-пурана
  5. Вамана-пурана
  6. Варуна-пурана
  7. Дурваса-пурана
  8. Калика-пурана
  9. Капила-пурана
  10. Марича-пурана
  11. Махешвара-пурана
  12. Нарадия-пурана
  13. Нарасимха-пурана
  14. Парашара-пурана
  15. Самба-пурана
  16. Саура-пурана
  17. Сканда-пурана
  18. Шива-дхарма-пурана
  1. Ади-пурана
  2. Адитья-пурана
  3. Брихад-дхарма-пурана
  4. Брихан-нандишавара-пурана
  5. Бриханнарадия-пурана
  6. Бхаргава-пурана
  7. Вамана-пурана
  8. Варуна-пурана
  9. Вишну-дхарма-пурана
  10. Вишну-дхармоттара-пурана
  11. Дхарма-пурана
  12. Калика-пурана
  13. Крия-йогасара-пурана
  14. Нандишвара-пурана
  15. Нарадия-пурана
  16. Нарасимха-пурана
  17. Самба-пурана
  18. Шива-дхарма-пурана
  1. Адитья-пурана
  2. Аушанаса-пурана
  3. Бхагавата-пурана
  4. Варуна-пурана
  5. Васиштха-пураны
  6. Ваю-пурана
  7. Дурваса-пурана
  8. Калика-пурана
  9. Капила-пурана
  10. Манава-пурана
  11. Махешвара-пурана
  12. Нанди-кешвара-пурана
  13. Нарадийя-пурана
  14. Нарасимха-пурана
  15. Парашарой-пурана
  16. Самба-пурана
  17. Санат-кумара-пурана
  18. Саура-пурана

Разделение по школам[править | править код]

В отличие от махапуран большинство упапуран сохранило вместе со многими редкими мифами и легендами и более чёткое деление по школам. Все их можно разделить на шесть групп:

Кроме 18 упапуран, часто называемых маха-упапуранами, существуют ещё упа-упапураны. В большинстве своём это не очень большие тексты, известные в основном в ограниченных регионах или являющиеся вспомогательными писаниями некоторых школ. Их общее число доходит до 200. О них практически ничего не известно — не существует даже точного списка упа-упапуран; исследования затрудняет и тот факт, что владельцы текстов не стремятся допускать исследователей к текстам. В нижеприведённом списке даны лишь упоминавшиеся в работах исследователей[6]:

Асамавйа-пурана, Атма-пурана, Басава-пурана, Бханда-пурана, Бхутанатха-пурана, Вай-сакха-пурана, Нарадия-пурана, Дхарма-пурана, Канта-пурана, Магха-пурана, Манава-пурана, Ману-пурана, Марика-пурана, Махашара-пурана, Медасани-вари-пурана, Перия-пурана (Перейа-пурана), Свайамбху-пурана, Свальпа-матсья-пурана, Стхала-пурана, Тирувилаядала-пурана, Тула-пурана, Ушанас-пурана (Ушанах-пурана), Швамба-пурана.

Примечания[править | править код]

  1. Согласно R. C. Hazra. See his Studies in the Upapuranas, vol. I, Calcutta, Sanskrit College, 1958. Studies in the Upapuranas, vol. II, Calcutta, Sanskrit College, 1979. Studies in Puranic Records on Hindu Rites and Customs, Delhi, Banarsidass, 1975. More recently they have been stu-died by Ludo Rocher in The Puranas — A History of Indian Literature. Vol. II, fasc. 3, Wiesbaden: Otto Harrassowitz, 1986.
  2. Поздний шактийский трактат, датируемый приблизительно 1690—1720 гг н. э.; описывает 52 питхи Богини.
  3. Авторский текст Сарала Даса, написана в XV-м веке на языке ория
  4. Упа-пурана. Не путать с Шива-маха-пураной.
  5. Басава-пурана (букв. «пурана о Басаве»)— средневековое произведение авторства Соманатхи (конец XII в.), посвящённое основателю вирашиваизма Басаве (жил в Карнатаке в первой половине или середине XII-го века); «Басава» буквально означает «бык».
  6. Список по материалам сайтов Dharmic Scriptures Архивная копия от 23 мая 2010 на Wayback Machine, Sanskrit Documents Архивная копия от 16 октября 2019 на Wayback Machine и Shiva Shakti Mandalam Архивная копия от 21 апреля 2010 на Wayback Machine