Вилейский повет (1920—1940) (Fnlywvtnw hkfym (1920—1940))

Вилейский повет
Вилейский повет
	пол. Powiat wilejski
Страна	Польша
Воеводство	Виленское
Адм. центр	Вилейка
История и география
Дата образования	7 ноября 1920 года
Площадь	3427 км²
Население
Население	131,1 чел. (1931)
Плотность	38 чел./км²

Новогрудский повет до присоединения Срединной Литвы в Польшу

Вилейский повет (пол. Powiat wilejski) — повет в Виленском воеводстве Второй Польской Республики. Его центром был город Вилейка. 7 ноября 1920 года, согласно Управлению прифронтовыми и этапными территориями, из состава повета были исключены гмины Лугай, Норжица, Порплище, Парафьяново, Волката, Дуниловичи, Маньковичи, Мядзиол, Засно и Будслав во вновь созданный Дуниловический повет.^[1] В состав повета входили 13 гмин, 1 город и 10 поселков. Первоначально район находился в Новогродецком воеводстве, 13 апреля 1922 года он был присоединен к Виленскому краю^[2], который 20 января 1926 года был переименован в Виленское воеводство.^[3]

Бывший район Виленского наместничества, созданный в 1795 году, он частично совпадает с современным Вилейским районом в Беларуси.

Демография

Согласно тезисам Альфонса Крысинского и Виктора Ормицкого, территория уезда была частью так называемой компактной белорусско-польской области, т.е. православное белорусское население проживало только в сельской местности, а поляки преобладали в крупных городах.^[4]

В декабре 1919 года население Виленского округа ГАВЗ составляло 213 424 человека. На его территории находилась 2161 деревня, из которых 5 имели 1-5 тысяч жителей, а одна - более 5 тысяч жителей. Это была Вилейка с 5893 жителями.^[5]

Образование

В Виленском округе ГАВЗ в 1919/1920 учебном году было 92 общеобразовательные школы, 1 средняя школа и 1 курсы. В них обучалось 5187 детей и работало 128 учителей.^[6]

Административный состав

Гмины

Вилейка (городская)
Будслав (сельская)^[7]
Холытчица (сельская)
Долинов (сельская)
Илья (сельский)
Кловичи (сельский)
Костеневичи (сельский, поселок Косциниевичи Вилейские)
Кшивиче (сельская)
Кузнецк (сельская)
Вязин (сельская)
Вишнев (сельская, населенный пункт Вишнев Святский)^[8]
Востом (сельская)^[8]
Żodziszki (сельская)^[8]
Молодечно^[9]
Красне^[9]
Радошковичи^[9]
Лебедев^[9]
Грудек^[9]

Города

Вилейка

Городки

Смотрите также

Внешние ссылки

Powiat wilejski, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XIII: Warmbrun – Worowo, Warszawa 1893, s. 464.
Powiat wilejski (gubernia wileńska). Mapa administracyjna.

Примечания

↑ Dz. Urz. ZTPiE z 1920 r. Nr 3, poz. 24
↑ Dz. U. z 1922 r. Nr 26, poz. 213
↑ Dz. U. z 1926 r. Nr 6, poz. 29
↑ Marek Wierzbicki: Stosunki polsko-białoruskie przed wrześniem 1939. W: Marek Wierzbicki: Polacy i Białorusini w zaborze sowieckim. Stosunki polsko-białoruskie na ziemiach północno-wschodnich II RP pod okupacją sowiecką 1939–1941. Wyd. 2. Warszawa: Stowarzyszenie Kulturalne Fronda, 2007, s. 25–43, seria: Biblioteka historyczna Frondy. ISBN 978-83-88747-76-2.
↑ I. Tablice ogólne. W: Zeszyt VII. Spis ludności na terenach administrowanych przez Zarząd Cywilny Ziem Wschodnich (grudzień 1919). Lwów – Warszawa: Książnica Polska T-wa Naucz. Szkół Wyższych, 1920, s. 25, seria: Prace geograficzne wydawane przez Eugenjusza Romera.
↑ Joanna Gierowska-Kałłaur: Rozdział VII. Szkolnictwo na ziemiach podległych Zarządowi Cywilnemu Ziem Wschodnich. W: Joanna Gierowska-Kałłaur: Zarząd Cywilny Ziem Wschodnich (19 lutego 1919 – 9 września 1920). Wyd. 1. Warszawa: Wydawnictwo Neriton, Instytut Historii PAN, 2003, s. 242. ISBN 83-88973-60-6.
↑ Przyłączona 1 stycznia 1926 r. z powiatu postawskiego (Dz. U. z 1925 r. Nr 67, poz. 472)
↑ ¹ ² ³ Przyłączona 1 stycznia 1926 r. z powiatu święciańskiego (Dz. U. z 1925 r. Nr 67, poz. 472)
↑ ¹ ² ³ ⁴ ⁵ 1 stycznia 1926 r. wyłączona z powiatu wilejskiego i przyłączona do powiatu mołodeczańskiego (Dz. U. z 1925 r. Nr 67, poz. 472)

Литература

Zeszyt VII. Spis ludności na terenach administrowanych przez Zarząd Cywilny Ziem Wschodnich (grudzień 1919). Lwów – Warszawa: Książnica Polska T-wa Naucz. Szkół Wyższych, 1920, s. 50, seria: Prace geograficzne wydawane przez Eugenjusza Romera.
Joanna Gierowska-Kałłaur: Zarząd Cywilny Ziem Wschodnich (19 lutego 1919 – 9 września 1920). Wyd. 1. Warszawa: Wydawnictwo Neriton, Instytut Historii PAN, 2003, s. 447. ISBN 83-88973-60-6.

[1] Dz. Urz. ZTPiE z 1920 r. Nr 3, poz. 24

[2] Dz. U. z 1922 r. Nr 26, poz. 213

[3] Dz. U. z 1926 r. Nr 6, poz. 29

[wierzbicki1-4] Marek Wierzbicki: Stosunki polsko-białoruskie przed wrześniem 1939. W: Marek Wierzbicki: Polacy i Białorusini w zaborze sowieckim. Stosunki polsko-białoruskie na ziemiach północno-wschodnich II RP pod okupacją sowiecką 1939–1941. Wyd. 2. Warszawa: Stowarzyszenie Kulturalne Fronda, 2007, s. 25–43, seria: Biblioteka historyczna Frondy. ISBN 978-83-88747-76-2.

[5] I. Tablice ogólne. W: Zeszyt VII. Spis ludności na terenach administrowanych przez Zarząd Cywilny Ziem Wschodnich (grudzień 1919). Lwów – Warszawa: Książnica Polska T-wa Naucz. Szkół Wyższych, 1920, s. 25, seria: Prace geograficzne wydawane przez Eugenjusza Romera.

[zczw-6] Joanna Gierowska-Kałłaur: Rozdział VII. Szkolnictwo na ziemiach podległych Zarządowi Cywilnemu Ziem Wschodnich. W: Joanna Gierowska-Kałłaur: Zarząd Cywilny Ziem Wschodnich (19 lutego 1919 – 9 września 1920). Wyd. 1. Warszawa: Wydawnictwo Neriton, Instytut Historii PAN, 2003, s. 242. ISBN 83-88973-60-6.

[7] Przyłączona 1 stycznia 1926 r. z powiatu postawskiego (Dz. U. z 1925 r. Nr 67, poz. 472)

[autonazwa1-8] ¹ ² ³ Przyłączona 1 stycznia 1926 r. z powiatu święciańskiego (Dz. U. z 1925 r. Nr 67, poz. 472)

[autonazwa2-9] ¹ ² ³ ⁴ ⁵ 1 stycznia 1926 r. wyłączona z powiatu wilejskiego i przyłączona do powiatu mołodeczańskiego (Dz. U. z 1925 r. Nr 67, poz. 472)

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]